Stelligheid

Sommige mensen kunnen zo uitermate stellig zijn. Over de politiek, over de kerk, over het geloof, over de ander. Ik kan dat niet. Nou ja, ik kan het best, maar dan hooguit op Twitter. Om zoiets als sociale media nog een beetje spannend en sprankelend te houden.

Maar in het echte leven kan ik het niet. Niet meer, beter gezegd. Ik vraag me regelmatig af of het ooit anders was. Volgens mij was dat zo. Ik had over veel zaken een stellige mening. Nu, achteraf, vraag ik me af of daar ook een even stellige overtuiging aan ten grondslag lag. Waarschijnlijk niet.

Stellige meningen zijn meestal een gevolg van onzekerheid. Omdat je niet helemaal zeker bent van je gelijk en de consequenties van een eventueel ongelijk nog niet te overzien zijn. Dat gevoel van onzekerheid kan overstemd worden door een stellige mening.

Stelligheid is op zichzelf niet zo’n probleem. Het geeft het debat een beetje sjeu en scherpt de ander in z’n overtuiging. Maar zodra stelligheid bedoeld is om te overrulen, vormt het wel een probleem. In de politiek, in de maatschappij, in de kerk en in de persoonlijke levenssfeer.

Stelligheid in het geloof is misschien nog wel het gevaarlijkst. Het is het minst te onderbouwen en daarom het meest te herleiden tot onzekerheid. Hele denominaties ontstonden omdat stellige uitspraken werden gedaan over wat nauwelijks onder woorden te brengen is. Hoe hier en nu verbonden zijn met daar en ginder, aan gene zijde.

Als stellige meningen verdwijnen, kunnen overtuigingen wel eens aan diepgang winnen.